山由話（越南語：Tiếng Sán Dìu，山由話：Sán Dìu Vả），又稱山瑤話，是越南山由族所使用的語言，一般認為其屬於粤语钦廉话[1]。山由族日常交流與唱歌時都使用山由話，不過近些年山由族年輕人講越南语較多，母語保留狀況不太樂觀[1]。
数字
| 单字 |
山由话 |
对应汉字
|
| 1 |
ết |
一
|
| 2 |
lóang |
两
|
| 3 |
sam |
三
|
| 4 |
sị |
四
|
| 5 |
ngú |
五
|
| 6 |
lộc |
六
|
| 7 |
sết |
七
|
| 8 |
bát |
八
|
| 9 |
kíu |
九
|
| 10 |
sịp |
十
|
| 20 |
nghi sịp |
二十
|
| 30 |
sam sịp |
三十
|
| 100 |
ết bác |
一百
|
| 1000 越南盾 |
xen |
仙
|
藝術創作
民歌
山由話有許多口口相傳的民歌。比較出名的是有關婚禮時的歌。以下是男女方見面打招呼時所唱的歌（節錄）：[2]
|
|
山由話歌詞
|
越南話譯詞
|
| 女
唱
|
Pha lán tạnh chấy ít théo khổng
|
Lễ nghi họ gái bày trước cửa
|
| Khống lống bọi sọng ít sông hống
|
Thiếp hồng nghênh tiếp giữa đường môn
|
| Dịu dón kim mạn sênh ca chíu
|
Hôm nay ngày đẹp thành hôn lễ
|
| Sênh ca chíu lạy ngỏi lán hống
|
Chào đón qua viên họ trai sang.
|
|
|
|
|
| 男
唱
|
Hống vún lói chép cao san cạy
|
Sao sáng đến gặp mây tương ngộ
|
| Hách vún lói chép ốc dém thói
|
Một lòng một dạ đến kết duyên
|
| Dịu don kim mạn sênh ca chíu
|
Hôm nay ngày đẹp thành hôn lễ
|
| Leng con sút chép tam lóng thói
|
Lễ vật dẫn sang kính gia tiên.
|
接下來唱「開花酒」歌（節錄）：
| 山由話歌詞
|
越南話譯詞
|
| Láp sọng nhóng món cay báo sác
|
Đã có bạn trai thương yêu mến
|
| Hông sui dóng dịu dẹp sang sống
|
ông tơ bà nguyệt se lứa đôi
|
| Dịu dón kim mạn sếnh cô hô chú công.
|
ngày lành tháng tốt dâng hôn lễ
|
|
|
hạnh phúc tràn đầy một niềm vui.
|
然後到「敬祖合唱」（節錄）：
| 山由話歌詞
|
越南話譯詞
|
| Hoi híu leo
|
Quan viên hai họ cùng dâng lên
|
| Tam váng tạnh chấy lép váng thói
|
Dâng chén rượu đào kính gia tiên
|
| Na cọi mói nhín lói cón chíu
|
Hai nhà thông gia thành hôn lễ
|
| Na cọi tạm lóng ben sút lói.
|
Hạnh phúc đôi trẻ mãi vững bền
|
參考文獻
- ^ 1.0 1.1 中国民族报电子版. 风俗奇特的山由人. （原始内容存档于2020-03-22）.
“山由人講的是漢語粵方言的一種土話，使用漢字，……”
- ^ quantri. Hát đám cưới của dân tộc Sán Dìu [山由民族嘅婚禮歌]. Trung Tâm Văn Hoá - Thông Tin Và Thể Thao. 2014-10-30. （原始内容存档于2020-03-22）.
越南